Zaman senin hayatındır.

Hep merak ettiğim ve felsefi görüşlerini okumak istediğim yaşadığı yüzyılın en etkili isimlerinden biri Gazâli‘nin sözü bu yazının başlığı oldu. Zaman senin hayatındır. Gazâli’nin bu felsefesine şuradaki hem eğlenceli hem de öğretici videoda rastladım. Yazının konusu “zaman”. Aslında hayatın da konusu zaman. Kim ya da nasıl olursak olalım, hepimizin hayatının en önemli konusu zaman. Dünya görüşümüz ne olursa olsun, dinimiz, rengimiz, mesleğimiz ne olursa olsun hepimiz için değişmeyen ana konu zaman.

Teknolojik olarak müthiş gelişmelere tanık olduğumuz çağımızda yeryüzünün en akıllı varlıkları insanlar olarak hemen hepimiz zamanının yetmediğinden şikayetçiyiz. Akıllı telefonlarımız, akıllı evler, fonksiyonel masalar, dolaplar, internet bankacılığı, e-devlet, arabalar, uçaklar vb. daha düzinesiyle hizmet ve araç aslında hayatımızı kolaylaştırmak ve bize zaman kazandırmak için varlar. Ama yine de zaman bize yetmiyor. İşlerimizi yetiştirmeye çalışırken zamandan şikayet ediyoruz. Arkadaşlarımızla, eşimizle dostumuzla muhabbet edemediğimiz, arayıp sormadığımız için zamandan şikayet ediyoruz. En garibi “kendime vakit ayıramıyorum” diyerek yine zamandan dert yanıyoruz.

Zamanı etkili ve verimli kullanmak üzerine okumalarım ve notlarıma geçmeden önce biraz zamanın verimsizliğinden ya da başka bir deyişle bereketsizliğinden söz etmek istiyorum.

Size de oluyordur. Bazı günler vardır ki çok güzel geçer. Bitsin istemeyiz. O gün tüm işlerimizi yetiştirmişizdir. Hedeflerimize dönük adımlar atmışızdır. Arkadaşımızla, ailemizle muhabbet etmişizdir. Akşam bir filme, bir tiyatroya ya da kendimizi dinlemeye vaktimiz kalmıştır. Bazı günlerde vardır ki: Her an, her dakika bitse de gitsek halinde oluruz. Gün bir türlü bitmez. Ama bir bakarız: İşler yetişmemiş, hiç bir şey yapamamışız. Dünden aklımızda olan yapacağımız şeyler havada kalmıştır. Çayın tadı bile kötü gelir. Kendimize kızarız, küseriz. Yüzümüz düşer. Tuhaf değil mi? Dün neydi bugün ne oldu?

İşte burada farkı biz oluşturuyoruz. Aslında zamanı bereketlendirmek, verimli kullanmak doğrudan kararlığımız, irademiz ve yaşam kalitemizi arttırma isteğimizle oluşuyor. Bunlarında farkında olarak hareket ettiğimizde bir günümüz bir önceki günden bir çok anlamda daha iyi geçiyor. Ve bu hep artarak devam ediyor. Üstelik bu değerler ve davranışlar etrafında arkadaşımıza, ailemize de zaman ayırabiliyoruz. Çünkü zamanı bereketlendiriyoruz. Verimli ve etkili hale getiriyoruz.

Zamanı iyi kullanmak

Zamanı, bizi hedeflerimize yaklaştıracak faaliyetler üzerine akıllıca harcamak anlamına geliyor. Burada hedefler: İş, sağlık, aile, çevre, kişisel gelişim vb. hayatımızın bir çok yönünü kapsamaktadır. Bu şekilde yola çıkarak zamanı hedeflerimize ulaşmak amacıyla nasıl kullanacağımıza dair bir değer biçmek ve zamanı planlamak gerekiyor.

Bu adımı attık diyelim, zamanımıza bir değer biçtik ve planlamak istiyoruz.

Deli sorular

Bu aşamada can yakıcı cevaplar alacağımız bir kaç soruyu kendimize sormamız gerekiyor.

• Zamanı gerçekten hedeflerim doğrultusunda değerlendiriyor muyum?
• Ne ileri ne geri yerimde mi sayıyorum?
• Yoksa ne öyle ne böyle ağır aksak ilerliyor muyum?

Bu soruların bir amacı var.

Zamanımızı şu an nasıl harcadığımızı fark edince hedeflerimize daha net odaklanırız.

Zamanı denetlemek

Ara sıra hayatımıza geriden bakmamız gerekiyor. Ne yapıyorum? sorusuyla birlikte zamanımızı denetlememiz gerekiyor. Bir dakika diyerek : Benim hedeflerim var. Bu hedeflere doğru giderken -gitmek isterken- zamanı nasıl değerlendiriyorum? Neler yapıyorum? diye düşünmek gerekiyor.

“Hayır” diyemiyorsak “… saat/gün/hafta sonra” demeliyiz

Her zaman söylenilen klasik bir cümledir. “Hayır” demeyi bilmek gerekiyor. Zaman denetimini yaptığınızda aslında üzerinize vazife olmayan bir çok işe, güce karıştığınızı ve enerjinizi heba ettiğinizi göreceksiniz. İşte bunun olmaması için hayır diyemiyorsak bile en azından “kardeşim …. saat/gün/hafta sonra…” diyerek odağınızı korumalısınız. Aksi olduğunda hedeflerinize ulaşmak için zamanı değerlendirecek iken zaman sizi hedeflerinizden uzaklaştırabilir.

Dakik değil, uygulanabilir zaman planı

Zaman planı yaparken dakika dakika yapmak gerçekçi değildir. Her güne mutlaka esnek zamanlar ya da acil durumların götüreceği zamanı hesaba katacak şekilde aralıklar, boşluklar koymak gerekiyor. Bir de şunlar var:

• Süre tahminleri yer alan bir yapılacaklar listesi,
• Özellikleri sabahları enerjimiz yüksek ve zihnimiz açıktır. Bu zamanlara önemli iş ve faaliyetleri koymalı,
• İlerleme ölçülmeli, nerden nereye bakılmalı,
• Samimi arkadaşınızla, ortağınızla zaman planınızı paylaşmak o planı uyma ihtimalinizi arttıracaktır.
• Unutmayın! Önce kolay işler değil önce en önemli işler.

Zaman hakkında şimdilik söyleyeceklerim bu kadarla kalıyor. Ben de her gün daha iyi uygulamaya çalışıyorum.

Zamanınızı bereketli ve verimli kullanabilmenizi dilerim.